Specyficzne problemy związane z chorowaniem na ChAD

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) może przebiegać w różny sposób. Istnieje znaczna grupa osób, u których choroba ma tendencję do łagodniejszego przebiegu, a nawet przybiera postać poronną. U tych osób następstwa społeczne choroby mogą być stosunkowo niewielkie. U innych choroba przebiega jednak w poważniejszy, a nawet wyraźnie niekorzystny sposób. Może wtedy wiązać się z dłuższymi okresami niezdolności do pracy, hospitalizacjami, dotkliwymi stratami zawodowymi i zaburzeniami stosunków rodzinnych.

Niekorzystne skutki choroby związane są z charakterem występujących zespołów chorobowych: depresji i manii. Obejmują zarówno związane z depresją zahamowanie i ograniczenie sprawności, jak i skutki społeczne wynikające z maniakalnej euforii, wzmożonego napędu i typowego bezkrytycyzmu. Typowymi skutkami niekorzystnie przebiegającego ChAD mogą być: pogorszenie statusu społecznego i zawodowego, zmniejszenie dochodów, trudności w ukończeniu studiów lub innych form kształcenia się, konflikty w rodzinie, rozwody. Skuteczne i systematyczne leczenie może oczywiście wybitnie wpłynąć na społeczne skutki choroby: w niemałej grupie osób leczenie profilaktyczne całkowite zapobiega nawrotom choroby albo sprawia, że nawroty te mają łagodny charakter.

Ocenia się, że, generalnie, zaburzenie dwubiegunowe (ChAD) wiąże się z gorszym funkcjonowaniem społecznym niż zaburzenia depresyjne nawracające (choroba afektywna jednobiegunowa). W jednym z ważnych badań (Chicago Folloow-up Stady), obejmujących 10 lat obserwacji chorych na ChAD, dobrze funkcjonowała mniej niż połowa chorych na te chorobę.

Specyficznym problemem dla niektórych chorych bywa przeżywanie ekstremalnych nastrojów, euforii, poczucia siły, ustąpienia lękowych wątpliwości i zahamowań – o powabie niemal narkotycznym. Ustąpienie manii bywa natomiast okresem dotkliwej konfrontacji z trudniejszą materialną i duchową rzeczywistością. Innym problemem jest towarzyszące wielu chorym poczucie niestabilności swojej psychiki, nastrojów, myśli i podstawowej wewnętrznej siły. Może to skutkować brakiem zaufania do siebie samego, własnych ocen i decyzji.

W ChAD istnieje większe ryzyko zgonów, głównie z powodu chorób układu krążenia oraz zdarzających się w tej chorobie samobójstw.

Stanisław Porczyk, specjalista psychiatra